ELEKTRİKLİ VİNÇ SÖZLÜĞÜ – TERİMLER – PARÇALAR – TABİRLER – DEYİMLER
Vinç terimleri, parçaları, tabirleri, deyimleri..

A
AÇIK TAHRİK VİNÇ KALDIRMA GRUBU Elektrik motorunun redüktörden ayrı olduğu ve bir kaplinle bağlandığı kaldırma gruplarıdır. Yüksek tonajlı ve ağır hizmet vinçlerinde genel bir uygulamadır. Yüksek momentlere karşı yüksek servis faktörleri verilebilir. Bu nedenden dolayı açık tahrik tercih edilir.

AKS AÇIKLIĞI Vinç aks açıklığı, köprü ve portal vinçlerde yürüme yolu raylarının eksen uzaklığını ifade eder
.Vinç aks açıklığı
ALTTAN ASKILI KÖPRÜ VİNÇ ( Hanging Bridge Crane ) Başlık takımları yürüme yolu raylarına basmayan, tavana konumlanmış putrallere, monoray vinçler gibi alttan asılmış köprü vinç.
Altan askılı köprü vinç.
ANTI SWAY SİSTEMİ Bknz. “Sallantı Kontrolü ”
ANTICOLLISION SYSTEM ( ing.) Bknz. “Çarpışma Önleyici”
ARABA AKS AÇIKLIĞI Araba aks açıklığı, çift kirişli portal ve köprü vinçlerde troley-araba raylarının eksen uzaklığını ifade eder.

B
BAĞIMSIZ KUMANDA Vinç el pendantının köprü boyunca çekilmiş ayrı bir hatta hareketi sayesinde, oparatörün yükten uzakata ve güven içinde çalışmasını sağlayan sistem.
BARA Vinçlerin elektrik enrjisini aldığı kablosuz düzeneklerdir. Bakır iletkenlere basan akım alıcı fırçalar ile enerji vinç panosuna aktarılır. Çubuk bara, kapalı bara gibi farklı çeşitleri vardır.
Vinç bara sistemi.
BAŞ KİRİŞ Tek yada çift kirişli vinçlerin kiriş başlarına konan, uçlarında tekerlek ve yürüyüş redüktörleri ile tamamlanmış, kirişler, köprü yürüyüş sistemi.
Vinç köprüsü baş kirişi.
BAŞLIK KİRİŞİ Bknz. “Baş kiriş”
BUGİ BAŞLIK Tekerlek çaplarını düşük tutmak amacı ile bir tekerlek yerine birden fazla tekerlek konumlandırılan, çok tekerlekli vinç başlık takımı. Normal baş kirişte 2 tekerlek olmasına karşın bugi başlıkta 4, 6, 8 gibi çoklu tekerlek grupları olur. Tüm tekerleklerin raya tam basması için tekerlek sayısına göre terazi sistemi ile yük dağıtılır.
Vinç bugi başlık takımı.
BUSBAR Yüksek akım çeken vinçler elektrik enerjisini izalatörler ile binadan yalıtılmış iletken çubuk, tel yada lamalardan, fırçalar ( AKIM ALMA FIRÇALARI ) aracığı ile alır. Açık fakat ulaşılması zor bölgelere konulan bu sistem 4 bardan oluşur ve bütün hol boyunca döşenir.

C
CEBİRE Ray ek yerleri uç uca getirildiğinde, aynı hizada kalması amacıya, iki rayın da mantar kafa ile taban flanşı arasındaki gövsesini, sandviç gibi arasına alacak şekilde, ray uçlarında bulunan ikişer deliğe cıvatalarla sıkılan parça. Çebireler iki taraftan da konululur. cebire çiftli kullanılır.
CRANE (ing.) Vinç

Ç
ÇARPILMA ÖNLEME Vinç çarpılma önleme, aks açıklığı büyük vinçlerde köprünün sağ veya sol tarafındaki ön ve arka tekerleğin rayla olan mesafesini analog olarak takip eden sensörlerden gelen bilgiye göre, sağ ve sol başlıkların aynı hizada kalmasını sağlayan elektronik sistemdir.
ÇARPIŞMA ÖNLEYİCİ Aynı holde çalışmakta olan köprü yada portal vinçlerin çarpışmasının önlenmesi amacıyla kullanılır. Bu nedenle çarpışma önleyici siviç olarak bu ifade kullanılmakta.
ÇİFT KİRİŞ ARABALI VİNÇ Çift kirişli köprü ve portal vinçlerde çalışacak şekilde tasarlanmış vinç kaldırma gruplarıdır.
Çift Kiriş Arabalı Vinç.
ÇİFT KİRİŞ KÖPRÜ VİNÇ İki köprü kirişiyle oluşturulmuş köprü vinçlerdir. Taşıyıcı grup ( kedi ) kirişlerin üzerine konan raylarda çalışır.
Çift Kiriş Köprü Vinç.
D
DEMERAJ AKIMI Vinç elektrik motorlarının ilk kalkışlarda çektiği aşırı akıma Demeraj Akımı denir. Vinç besleme sistemi kesitleri doğru seçilmemiş ise bu kendini voltaj düşümü olarak gösterir.
Demeraj Akımı.
DONAM Halat donamı, vinç halat tamburundan çıkan halatın, kanca makarasından geçip yukarıda mapa ile bağlanmasıyla oluşturulan makara sistemidir. Buna 2/1 ( ikiye bir ) donam denir. Yukarıya, troleye konan ek bir donam makarası ile halat aşağıya tekrar dönderilerek çoklu donamlar oluşturulur. 4/1, 6/1, 8/1 … gibi. İkiz tamburlu vinçlerde ise 4/2, 8/2, 12/2 … donamlar oluşturulur.Tamburdan çıkan halat kancaya bağlanmış ise makara kullanılmamış olur ve 1/1 ( bire bir ) donam diye adlandırılır.
Vinç halat donamı.
DÖNER ARABA Döner arabalı vinç, troley ile kaldırma grubu arasına, kaldırma grubunun dönmesi amaçlı, yuvarlatılmış ray üzerinde dönebilen araba ile yük traversinin istenilen açıda döndürülmesini sağlar. Uzun yüklerin çevrilmesi amacıyla döner arabalı vinçler kullanılır.
DÖNER ARABALI MONORAY VİNÇ Tavana konulmuş monoray hattına “U”, “L” gibi şekillerde güzergah oluşturulduğunda, bu hatta dönerek çalışabilecek şekilde yapılmış monoray kaldırma gruplarına verilen ad.
DÖRT SÜTUNLU LİFT Dört sütunlu otolifti dört adet kaldırma sütunundan oluşan oto lift düzeneği.
Dört sütunlu oto lifti.

E
ELDRO FREN Vinç eldro freni, Elektrik motoru çıkış mili, arka tuzatılmış mili üzerine yada redüktör giriş mili kaplinleri üzerine adapte edilen tambur üstüne yay baskısı ile frenleme yapar. Momet düşük, devir yüksek bölgede kullanıldığından düşük frenleme gücüne ihtiyacı vardır. Avantajı; Vinçin en düşük mometli bölgesinde kullanıldığından, balata aşınması, ısınması az olmaktadır. Freni açmak için az kuvvete ihtiyacı vardır. Sürekli fren kapalıdır. Kaldırma ve indirme esnasında Eloktro hidrolik lineer çalışan bir motorla fren baskısı kaldırılarak motor milinin dönmesine izin verir.
Vinç eldro fren sistemi
ELLEÇLEME VİNÇİ Konteyner taşımacılığından gelen bir terim. Konteynerları taşımak, gemi ve stok sahasında istiflemek, kamyonlara yüklemek amaçlı kullanılan liman veya depo vinçleridir.
Konteyner ellecleme vinçi.
ELOKSAL VİNÇİ Aluminyum Eloksallama Tesisleri için özel üretilmiş vinçler bu adla anılır. Kanca grupları yerine forklif düzeneği benzeri iki gaga ile yük sallanmadan hareket eder.
ENERJİ GERİ KAZANIM SİSTEMİ Sürücülü vinçlerde, yük indirilirken, yürüyüş yavaşlama ve durma esnasında oluşan rejeneratif akımı ( Enerjiyi ), bağlı olduğu şebeke koşullarına uygun olarak dönüştürülüp senkronizasyon koşulları sağlanarak şebekeye veren sistemdir.
EXPROOF VİNÇ Patlayıcı gaz yada toz ortamlarında çalışabilen ve patlamaya neden olabilecek unsurlardan arındırılmış vinç.
Exproof vinçler.

F
FESTON SİSTEMİ (Festoon Cable System) Köprü vinçlerde troley kablolarını taşıyan kablo arabaları ve bu arabalar için düzenlenmiş, arabaların asıldığı sistemidir. Genelde NPI hat ve rulmanlı kablo araları kullanılmakta.
Vinç feston sistemi.
FREN DİRENCİ Sürücülü vinçlerde, yük indirilirken, yürüyüş yavaşlama ve durma esnasında oluşan rejeneratif akımı harcamak için soba rezistansı benzeri dirençler kullanılır. Bu dirence vinç fren direnci denir.

G
GANTRİ KREYN (Gantry Crane) Portal vinç.
Portal vinç. İki tarafa portafolu.
GIRDER END CARRIAGES ( ing.) Bknz. “Baş kiriş”
Baş kiriş, başlık kirişi, girder end carriages.
GÖBEKTEN TAHRİK Vinç yürüyüş sistemlerinde, arada dişli olmadan , tekerlek miline rerdüktör ile hareketin doğrudan aktarılmasıdır. Tekerlek mili çevrilerek tekerlek döndürülür. Tahrik tekerleğe göbekten aktarılmış olur.
Vinç göbekten tahrik sistemi.

H
HALAT KILAVUZU Vinç halat kılavuzu hafif tonajlı vinçlerde kullanılan, halatın tambur üzerindeki yivlere tam ve doğru olarak oturmasını sağlayan, genelde bilezik gibi tamburu saran bir parçadır. İş güvenliği açısından hafif vinçlerde kullanılması zorunludur.
Vinç halat kılavuzu.
HANGING BRIDGE CRANE ( ing.) Bknz. ” Alttan askılı köprü vinç ”
HİDROLİK TAMPON Yüksek hız ve kütleli vinçlerin tampon vuruntu kuvvetlerinini beli bir ivme ile absorbe etmek amacıyla kullanılan, Yay yerine gaz basıncından yararlanan, hidrolik tamponlama sistemleridir.
Hidrolik Tampon – Vinç hidrolik tamponu

I
IRGAT VİNÇ Sadece tek eksende kaldırma, indirme yada çekme işlemi yapan vinç.

İ
İKAZ SİRENİ VE IŞIĞI Vinçin hareket halinde olması durumunu, sesli ve döner ışıklı bir şekilde, diğer çalışanların algılayabileceği bir ton ve parlaklıkta, vinçin ilk bakışta görülebilecek bir noktasına konumlandırılmış, kullanılması kanunen zorunlu vinç parçası.
İKİ KOLONLU – SÜTUNLU OTO LİFTİ İki sütunlu oto lifti iki adet kaldırma sütunundan oluşan oto lift düzeneği.
İKİZ TAMBUR Aynı halat tamburuna sağ ve sol yiv kanal açılarak, iki farklı halat sarımı oluşturulan vinç halat tamburu. Halat çaplarını düşük tutmak, Yüksek kaldırma mesafelerinde halatların birbirine dolaşmasını önlemek, Kaldırma ve indirmede kancanın aynı eksende kalmasını sağlamak gibi avantajlar sağlar.

J
JİP KREYN (Jip crane) Pergel vinç. Jip kreyn, kollu, kolona bağlı pergel vinç olarak da bilinirler. Büyük kol uzunlukları bağlı olduğu yerin statik hesaplarına bağlıdır, duvara adapte edilip, döner kol ile 270º açıya kadar dönerek çalışan vinç türüdür. Kolon gibi yapı elemanlarına bağlanarak kullanılır. Kol hareketi istenirse motor tahrikli olabilir. Hafif yükler için kol hareketine motor istenmeyebilir.

K
KABLO TOPLAMA – SARMA TAMBURU Vinç yada ataçmanlarının enerjisinin kablo ile sağlandığı durumlarda, kabloları harekete paralel, düzenli olarak yere seren – aşağıya salan ve toplayan – yukarı saran, ekseninde bulunan fırçalı akım iletme sistemi ile çok turlu dönebilen kablo makaralarıdır. Kablolar tek sıra salyangoz gibi üst üste sarılacağı gibi, yanyana bir tamburada sarılabilir. Kablo sarma tamburlarında tahrik, balatalı redüktörlü motor, yaylı ( zembelek türü ) veya ağırlıklı sistem olabilir.
KANCA ALTI YÜK Vinç kancasına yüklenen yüktür. Burada ataçmanlar, tonglar, sapan ağırlıkları kanca altı yük ifadesinde yük olarak sayılır. 10 ton kapasiteli bir vinç 1 tonluk C kancayla 9 ton taşır.
KANCA ÖLÜ MESAFE Vinç kancasının vinç gövdesine yaklaşabildiği limit ölçü değeridir.
KANTARMA Uzun yada geniş yükleri çok noktadan, dik olarak askıya alarak eğilmesine engel olmak amacı ile tasarlanan yük traversleri.
Vinç kantarma, vinç kantarması
KAYNAKLI TİP KRAPO Alt parçası yürüme yoluna yada selet sacına kaynatılan ve bu alt parçaya geçen cıvata ile üst parçanın raya basması sağlanan krapodur.
KEDİ Vinç kaldırma grupları veya monoray vinçlere halk dilinde kedi denilmekte.
Vinç kedisi – Kaldırma Grubu
KÖPRÜ VİNÇ Binanın iç hacmıne konmuş ki yürüme yolu arasında köprü gibi durduğundan tavan vinçlerine köprü vinç denir. Tavanda yürüyen bir köprü ve onun üstünde sağa, sola yürüyen kedi ile oluşturulan vinçtir. Köprü vinçler için gezer vinç, gezer köprülü vinç ifadeleri de kullanılır.
Köprü vinç, gezer vinç, gezer köprülü vinç
KRAPO Rayı zemine bağlamak için kullanılan tırnaklar.
Ray kraposu. Krapo

L
LİMİT SİVİÇ Vinç hareketlerinin sınırlanması için kullanılan siviçlerdir. Yürüme yolu sonları, kanca en üst seviyesi, kanca en alt seviyesi, troley köprü üstü hareket sınırları limit siviçler ile sınırlanır.
LOTSEL (Yük Hücresi) (Load Cell) Vinç yükünü bilmek ve görmek için kullanılan, vinç yükünü algılayacak bir vinç parçası ile özdeştirilerek vinçe monte edilen, yük algı hüçresidir. Burdan alınan eloktronik bilgi ile ekran benzeri bir oluşumda vinç yükü görülür.

M
MANTAR RAY Tren rayı şeklindeki rayları ifade için mantar ray tabiri kullanılır.
MAPA Kanca yada sapan bağlamak için, yüke vidalanan ara halka.
MAYNA Yükün indirilmesi.
Vinç yük indirme komutu “Mayna”.
MONORAY VİNÇ Tavana, bina makaslarına asılan I demir ( Genelde NPI ) üzerinde tek eksende ileri geri hareket eden vinçtir.
Monoray Vinç.

N

O
OVERHEAD CRANE ( ing.) Bknz. ” Tavan Vinçi ” İşletmelerde yukarıya konumlanmış, köprü vinçlere tavan vinçi denir. Baş ütünde, tavan kısmında çalıştığından halk dilinde bu adla anılır.
Overhead Crane – Tavan Vinçi – Köprü Vinç

Ö
ÖRGÜ SAPAN Vinç yük sapanlarının ucundaki gözlerin, halatın kendi ucunun yine kendi hövdesine burgu gevşetilerek, liflrinin gevşetilmiş gövdesine örülmesiyle yapılmış sapandır. Halatın gövde bükümü içine örülmüş uç lifleri, yük arttıkça sıkılaşam bükümlü halat içinde, açılması imkansız bir uç halkası oluşturur.

P
PERGEL VİNÇ Bir kolon, yada sütünda, dönerli yatak üzerindeki konsol kol ve kaldırma grubu ile olüşturulan vinçlerdir. Jip kreyn, kollu, kolona bağlı pergel vinç olarak da bilinirler. Büyük kol uzunlukları bağlı olduğu yerin statik hesaplarına bağlıdır, duvara adapte edilip, döner kol ile 270º açıya kadar dönerek çalışan vinç türüdür. Kolon gibi yapı elemanlarına bağlanarak kullanılır. Kol hareketi istenirse motor tahrikli olabilir. Hafif yükler için kol hareketine motor istenmeyebilir.
Pergel vinç.    Sütunlu Pergel Vinç. 
PLC KONTROL VİNÇ Röleler yerine PLC ünitesi kullanılarak, tüm foksiyonları PLC ile programlanmış vinçlerdir.
PORTAFO Portal vinçlerde ray eksenleri arasındaki bölge dışına kancanın çıkabilmesi ve yük alıp indirebilmesi için, köprü kirişinin konsol kiriş olarak çalıştığı çıkıntıdır.
Portal vinç portafo.
PROKSİ SİVİÇ ( Proxy Switch ) Vinçlerde proksi siviç, aynı holde çalışmakta olan köprü yada portal vinçlerin çarpışmasının önlenmesi amacıyla kullanılır. Bu nedenle çarpışma önleyici siviç olarak bu ifade kullanılmakta.

R
REJENERATİF AKIM Sürücülü vinçlerde, yük indirilirken, yürüyüş yavaşlama ve durma esnasında motorun hızı elktronik olarak kontrol altında tutulduğundan, motor jenaratör gibi çalışıp elektrik akımı oluşturur. Buna rejeneratif akım denir. Bu akım direnç (Bknz. “Fren direnci”) kullanılarak harcanmalı yada özel kazanım sistemleri (Bknz. “Enerji geri kazanım sistemi”) ile şebekeye geri basılmalıdır.
REMOTE CONTROL (ing.) Vinç Radyo kontrol sistemi. Uzaktan kumanda.
Vinç Radyo Kontrol – Remote Control.
RTG VİNÇİ ( RTG CRANE ) ( Artici kreyn ) Lastik tekerlekli, raya ihtiyaç duymayan, genelde liman ve konteyner taşımacığı yapan işletmelerde kullanılan portal vinçlerdir.
RTG vinçi.

S
Sallantı – Sallanma Kontrolü Elektronik sallantı kontrolü, köprü ve troley ivmesini ve yavaşlamasını kontrol ederek yükün sallanmasını sınırlayan sisteme denir. Yük sallanma önleme, yükün sallanmasının önlenmesi ayrıca kanca üstündeki bir noktanın, optik olarak yukarıdan takibi ile yapıldıdığında, kameralı sallantı önleme sistemi diye adlandırılır.
SAPAN İki ucu halka şeklinde, yada komple yuvarlak olrak oluşturulmuş, yük kanca bağlantısını kuran, polyester veya çelik halat.
Vinç yük bağlama sapanı.
SAPANCI Yükün vinç kancasına bağlanması ve çözülmesi işi yanı sıra, oparatörün yükü görmeden yapması gereken hareketleri yönlendiren, yükün düzgün indirlmesi ve istiflenmesini sağlayan yardımcı personeldir.
SEHİM Vinç köprüsünün yük altında aşağıya doğru esneme miktarıdır. Köprü vinçlerde L/1000 üst sınırdır. Aksı 20.000 mm olan bir köprü (20.000/1.000=20mm.) 20 mm den fazla aşağı doğru esnememelidir.
Vinç köprü kirişi sehimi.
SELET SACI Ray altına konulan sac plakalar. Raydan daha geniş tutularak beton yüzeyine yükün daha homojen yayılmasını sağlar.
SEMİ PORTAL VİNÇ Bknz. “Yarı Portal Vinç”
SPREADER (CONTAINER SPREADER ATTACHMENTS)(ing.) Konteynerlerin kolayca alınıp taşınması için tasarlanmış, Konteyneri dört köşesinden olamatik olarak kavrayan ve bırakan ataçman.
Eleçleme vinçi Spreader.
SSG VİNÇİ ( SSG CRANE ) ( Esesci kreyn ) Ray üstünde çalışan demir tekerlekli portal vinçlerdir. SSG denince genellikle akla liman konteyner eleçleme vinçleri gelir.
SSG vinçi.
SWL Vinçin kapasitesini belirleyen, vinç üreticisi – projecisi tarafından verilmiş kapasite, yük sınırıdır. SWL Genelde kanca altı yük ifade edilir.

Ş
ŞARYO Ceraskal ve monoray vinç benzeri ekipmanları putral demirine alttan asmak için kullanılan tekerlekli, putral boyunca hareket edebilen askı elemanı.
ŞİM Vinç ray, motor, redüktör gibi akşanlarını hizalamak veya eksenlemek amaçlı kullanılan, kalınlıkları farklı farklı metal yapraklar.

T
TAMBUR FRENİ Vinç tambur freni, ikincil emliyet frenidir. Vinç tamburuna adapte edilen disk üstüne yay baskısı ile frenleme yapar. Momet yüksek, devir düşük bölgede kullanıldığından yüksek frenleme gücüne ihtiyacı vardır. Avantajı; Vinçin en son kademesinde kullanıldığından, kaplinlerde, redüktör kademelerinde olabilecek sorunlardan dolayı yük düşmesini önler. Sürekli fren kapalıdır. Kaldırma ve indirme esnasında hidrolik olarak fren baskısı kaldırılarak tamburun dönmesine izin verir. Tambur devri normal devir hızının üstüne çıktığında, yük kontrol dışı iniyor manasına gelmekte olduğundan, hidrolik açma kuvveti kesilerek balataların diske basması sağlanır. Düşme başlangıç aşamasında durdurulmuş olur.
Vinç tambur freni.
TAVAN VİNÇİ ( Overhead crane ) İşletmelerde yukarıya konumlanmış, köprü vinçlere tavan vinçi denir. Baş ütünde, tavan kısmında çalıştığından halk dilinde bu adla anılır.
TEK KİRİŞ KÖPRÜ VİNÇ _ TEK KİRİŞ TAVAN VİNÇİ Tek bir köprü kirişiyle oluşturulmuş köprü vinçlerdir. Taşıyıcı grup ( kedi ) kirişin altına asılmıştır.
Tek Kiriş Köprü Vinç.
TONG Vinç tongu, rulo demirleri seri alıp bırakmak için vinç kancasına takılan, elektriksel olarak açılıp kapanabilen rulo taşıma ataçmanıdır.
TOPAL VİNÇ Bknz. “Yarı Portal Vinç”
TROLEY AKS AÇIKLIĞI Bknz. “ARABA AKS AÇIKLIĞI”
TROLEY ( Crane Trolley ) Çift kirişli portal ve köprü vinçlerde kaldırma grubu ve arabasına troley denir.
TURLU SİVİÇ Vinçlerde kanca alt ve üst limit ayarı, tamburla aynı anda ve aynı yöne dönen, içindeki sonsuz vida düzeneği ve mikro siviçlerle, tamburun dönüş limitlerini sınırlayan turlu siviçlerle yapılır. Alt üst limit sivici de denir.
Vinç üst, alt limit turlu siviç.

U

Ü

V
VİNÇ ÇALIŞMA SINIFI Vinçlerin çalışma sıklığı, yük yükleme yüzdeleri ile belirlenen sıflandırmadır. ( Bakınız ; Vinç Çalışma Sınıfı sayfası )
VİNÇ FONKSİYON TESTİ Vinçlerin tüm hareketlerinin ve limit siviçlerinin kontrol edildiği testdir.
VİNÇ HALAT DONAMI ( Bknz. “Donam”)
VİNÇ HAREKET SAYISI ( Yükleme – boşaltma ) Vinçin kaç operasyon yaptığını ifade eder. 50 konteynır yüklemiş vinçin hareket sayısı 50 dir. Boşalacak bir gemide 100 hareket var denildiğinde vinç 100 parça indirecek demektir.
VİNÇ HAREKET SAYISI ( Vinç tanımlama ) Kontrol pendantı ( butonu ) üstündeki hareket butonlarının sayısıdır. Çift hızlı butonlar çift sayılır. Ayrıca vinç hareket kontaktör sayısını ifade eder. 6 hareket (1) kanca yukarı, (2) kanca aşağı, (3) kedi sağa, (4) kedi sola, (5) köprü ileri (6) köprü geri. Ayrıca çift hızlı vinçler için bu sayı iki ile çarpılıp söylenir. (1-2) kanca yukarı yavaş, hızlı (3-4) kanca aşağı yavaş hızlı …… (11-12) köprü geri yavaş hızlı.
VİNÇ RAYI Vinçlerin köprü ve troleylerinde kullanılan raylar. Tren rayı şeklinde raylar ve kare, dikdörtgen kesitli dolu st52 malzeme vinç rayı olarak kullanılmakta.
Vinç Rayları.
VİNÇ TAMBUR FRENİ ( Bknz. “Tambur Freni”)
VİNÇ YÜK TESTİ Vinçlerin üretim normlarında belirtilmiş yük ile test edilimesi ve bu yük altında, fren, tekrar kaldırma gibi tüm hareketlerinin gözlendiği ve gerekli performansı sağlaması beklenen testdir. İş güvenliği açısından zorunlu olarak üç ayda bir, bakım sonrası yapılan yük testleri raporlanır ve kayıtlara geçirilir.
VİRA Yükün kaldırılması.
Vinç yükü kaldır komutu “Vira”.

W

Y
YANDAN ASKILI MOMORAY VİNÇ Düşük kanca ölü mesafesi oluşturmak için, redüktör ve vinç halat tamburu, yandan askılı monoray vinçlerde şaryonun yanına komumlandırılır. Denge sağlamak amacı ile şaryonun öteki tarafına ağırlık konularak vinçin ağırlık merkezi putral eksenine gelecek şekilde ayarlanmış olur. Şu an genelde tüm monoray vinçler yandan askılı olarak standart üretim grubuna alınmış, aksi istenmedikçe vinçler yandan askılı olarak üretilmektedir.
Yandan Askılı Monoray Vinç.
YARI PORTAL VİNÇ Bir tarafı bina üzerinde bulunan yürüme yolu üzerinde köprü vinç gibi çalışan, diğer tarafı ise normal portal vinç ayaklarına sahip vinçtir.
Yük Elektronik sallantı – Sallanma kontrolü Bknz. “Sallantı Kontrolü ” Yük sallanma önleme, yükün sallanmasının önlenmesi.
Yük Kameralı sallantı – sallanma kontrolü Bknz. “Sallantı Kontrolü ” Yük sallanma önleme, yükün sallanmasının önlenmesi.
YÜRÜME YOLU (RunWay) Vinçin hol boyu hareketinde , zemindeki temel yada tavanda guseler üzerine konan, vinç için projelendirilmiş ve yapılmış kirişler ve raylardan oluşan yapıdır. Vinç köprüsünün hareketi yürüme yolları boyunca olur.

Z
Z KESİM Köprü vinç köprüsünü kısaltmak veya uzatmak istendiğinde, kaynak dikişlerinin aynı hizada olmaması için alt ve üst köprü saçları farklı hizalardan kesilir. Yan saclar ise “Z” denilmesine karşın, z benzeri bir kesim yapıldığından, kademeli yada z kesim diye adlandırılır.